Album Works (Turkish)

Türk Bestecilerinin Klarinet ve Piyano için eserleri

 

 

Türkische Fantasie

Betin Güneş (1957)

Orkestra şefi, besteci, piyanist, tromboncu kimlikleriyle Almanya’da yaşamını sürdüren çok yönlü Türk müzik insanı. 1988 yılından bu yana kurucusu olduğu Köln Senfoni Orkestrası’nın ve Ensemble Mondial Oda Orkestrası’nın şefliğini yapıyor. İstanbul Devlet Konservatuvarı’nda kompozisyon çalışmalarını yenilikçi besteci İlhan Usmanbaş’la, DAAD bursuyla geldiği Almanya’da Joachim Blume ile yaptı. Büyük ölçekli senfonik eserlerin de aralarında bulunduğu 50’yi aşkın bestesi Edition Marc Reift tarafından yayımlandı, Avrupa ülkeleri ve Türkiye’de seslendirildi. Türkische Fantasie, bestecinin pek çok eserinde olduğu gibi Türk halk müziği temalarından esinlenerek, doğrudan klarnet ve piyano için yazdığı bir eser. Ağır bir girişle başlar, dramatik yaklaşım klarnet, lirik göndermeler piyanoyla yansıtılır, kısa süre içinde parça neşeli bir dans havasına dönüşür. Klarnet solisti Emirhan Tuğa’nın repertuarının en beğenilen eserlerinden biridir.

 

 

Horon

Ahmet Adnan Saygun (1907-1991)

Müziğe çocuk yaşlarda piyanoyla başlamış, müzik öğretmenliği yapmış, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin açtığı sınavı kazanarak Paris’de başta Vincent d’Indy ve Charles Borrel olmak üzere değişik öğretmenlerden kompozisyon eğitimi almış, besteci, şef, eğitimci ve etnomüzikolog olarak Türkiye’de çoksesli müziğin gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur. Bela Bartok’a Anadolu’daki etnomüzikoloji çalışmalarında eşlik etmiştir. İlk Türk operası ve ilk Türk oratoryosunun bestecisidir. “Türk Beşleri” arasında ilk Devlet Sanatçısı ünvanı verilen ilk kişidir. Yunus Emre Oratoryosu dört kıtada ve Birleşmiş Milletler’de seslendirilmiştir. Oda müzikleri ve senfonileri halen başta Almanya olmak üzere Avrupa ülkelerinde seslendirilmektedir. İkinci kuşakta yer alan pek çok Türk bestecisini yetiştirmiştir. Horon, Anadolu’nun Doğu Karadeniz bölgesine ait, hızlı bir halk dansının genel adıdır. Besteci, bu temel formu pek çok eserinde değişik stilizasyonlarla kullanmıştır. 1955’de keman-piyano ikilisi için yazdığı “Demet” başlıklı süitin Horon bölümü, süitten bağımsız olarak da sıklıkla seslendirilir. Ayrıca sadece piyano için de bir Horon parçası yazmıştır. Bestecinin 1964’de yayımlanmış Klarnet-Piyano Horon’u da, klarnet solistine virtüoz özelliklerini sergileme olanağı veren bir eser olarak dikkati çeker. Ancak Saygun’un opus numaralarını kendisinin verdiği resmi eser listelerinde ayrı bir eser olarak görünmemektedir. Oysa Keman-Piyano Horonuyla karşılaştırıldığında, bunun iki enstrüman için ayrı yazılmış bir parça olduğu farkedilmektedir. Bu kayıtta, Emirhan Tuğa, özellikle tını güzelliğini sergilemek bağlamında, girişteki soloda tempoyu biraz ağır alarak esere değişik bir renk katmıştır.

 

 

Sonata op. 42

Pamukkale / Istanbul Nocturne / Capadoccia

Fazıl Say (1970)

Uluslararası alanda tanınmış, çok sayıda ödülün sahibi Türk besteci ve piyanist. Ankara Devlet Konservatuvarı ve DAAD bursuyla Almanya’da Düsseldorf Müzik Yüksek Okulu’nda öğrenim görmüştür. İlk kompozisyon hocası, önemli Türk eğitimci ve bestecisi İlhan Baran’dır. Bazı eserlerinde eski makamlardan ve halk müziğinden yararlanır. Çoğu programlı olmak üzere değişik ölçekteki eserlerinin  Opus sayısı 70’i aşmıştır. Temalarını tarihten, Anadolu ve bölge coğrafyasından, toplumsal olaylardan, demokrasi ve özgürlük gibi kavramlardan seçer, Türk müziği enstrümanlarına da bazı eserlerinde yer verir. Eserlerinin bir bölümünü büyük kurum, uluslararası kuruluş, festival ve konserevlerinin siparişi üzerine bestelemiştir. Eserlerinin notaları Schott Music tarafından yayımlanmaktadır. Klarnet-Piyano Sonatı, besteciye Almanya’nın Bad Kissingen kentinde düzenlenen Kissinger Sommer Uluslararası Müzik Festivali tarafından ısmarlanmış ve ünlü klarnet solisti Sabine Meyer tarafından ilk seslendirmesi bestecinin piyano eşliğinde 2014’de yapılmıştır. Sonatın üç bölümü, Türkiye’den iki bölge ve bir kentin adını taşımaktadır. İlk bölüm “Pamukkale”, travertenleriyle tüm dünyadada tanınan doğal sit alanını konu alır. Piyanonun tellerine el dokunuşları ve klarnetin gizemli tınılarıyla başlayan parça, bölgenin etkileyici görselliğini yansıtır. İkinci bölüm “İstanbul Nocturne” de besteci bir İstanbul gecesinde hissedilebilecek değişik renk ve duyguları işler, bölümü dünyada değişik formlarla tanınmış İstanbul türküsü “Katibim”in ana temasıyla bitirir. Besteci son bölüm “Cappadocia” ise, Orta Anadolu’da dünyanın sayılı etkileyici doğa harikasından biri olan Peri Bacaları ile bezeli bölgenin gizemli havasını, yer yer caz ritmleri de kullanarak anlatır.

 

 

Allegro Feroce

Necil Kazim Akses (1908-1999)

Allegro Feroce, klarnet (saksafon) ve piyano için (1930)

1923’de Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk besteci kuşağı içinde yer alır, “Türk Beşleri” olarak adlandırılan beş önemli müzik insanından biridir. Viyolonsel ve kompozisyon öğrenimini Viyana Müzik Akademisi ile Prag Konservatuvarı’nda yapmıştır. Joseph Marx, Josef Suk, Alois Hába’nın öğrencisi olmuştur. Eserleri Avrupa’nın çeşitli ülkeleriyle, Amerika ve Asya’da seslendirilmiştir. Türkiye’de besteciliğin yanısıra çeşitli yüksek müzik kurumlarının yöneticiliklerinde bulunmuş, Ankara Devlet Konservatuvarı’nda kompozisyon öğrencileri yetiştirmiştir. Kendisine Devlet Sanatçısı unvanı verilmiş, çeşitli ülkelerin nişanları takılmıştır. Allegro Feroce, bestecinin Viyana’daki yüksek lisans öğrenciliği döneminde yazdığı ve ilkseslendirmesi de Viyana’da yapılmış, erken dönem eserlerinden biridir. Klarnetin modern, soyut ezgiyi seslendirmesiyle başlar, ardından Anadolu halk müziklerinden esinlenerek stilize edilmiş ezgilerle ilerleyerek aynı havada tamamlanır. Besteci sonraki yıllarda eserin viyola-piyano için uyarlamasını da yapmıştır.

 

Hasret (Longing)

Meliha Doğuduyal (1959)

Üçüncü kuşak Türk bestecileri arasında, değişik topluluklar için yazdığı çağdaş müziklerle dikkati çeker. İstanbul Devlet Konservatuvarı’ndan yenilikçi besteci İlhan Usmanbaş’ın öğrencisi olarak lisans ve sanatta yeterlilik aldıktan sonra Hollanda’da başta Theo Loevendie olmak üzere çeşitli çağdaş bestecilerle çalışmıştır. Çok sayıda uluslararası etkinliğe besteci ve eğitimci olarak katılmış, eserleri bu etkinliklerde seslendirilmiştir. Değişik boyut ve yapılarda 50’nin üzerinde bestesi bulunmaktadır. Halen çalışmalarını Hollanda’da sürdürmektedir. Hasret /Longing, bestecinin klarnet sanatçısı Emirhan Tuğa’nın seslendirmesi için yazdığı bir eser. Belirgin bir programı olmamasına karşın, klarnetin anlamlı, tren düdüğünü andırır iki ezgisiyle başlayıp, yaklaşık 7 dakikanın sonunda gene iki düdük sesiyle sönüşe geçerek tamamlanıyor. Klarnet ile piyanonun zaman zaman farklı tellerden konuşması, eserdeki arayışın bir dışavurumu olarak nitelendirilebilir. Bestecinin eserle ilgili tanımlaması ise şöyle: “Bu; herhangi bir yerde ve zamanda ‘has’ ve ‘öz’ olanı bulmaya, hasreti çekilen özlemeye değer şeyleri – ne varsa ve kaldıysa-, o hissi yaşamaya duyulan bir hasret. Bu hasretin zamanı ve mekânı yok.”

 

 

Miniatures set No:3  

Erberk Eryilmaz (1989)  

Miniatures set No:3 Bülbülüm altın kafeste / Kundurama kum doldu / Merzifon karşılaması

Anadolu ve Balkan halk müziklerinin ABD’de tanınmasına besteleriyle büyük katkıda bulunmuş Türk besteci, şef ve piyanist. Ankara Devlet Konservatuvarı sonrası, ABD’de Hartt School, Carnegie Mellon ve Rice Üniversitesilerinde Reza Vali, Leonardo Balada, Stephen Gryc, Robert Carl, David Macbride ve Serdar Muhatov’dan kompozisyon eğitimi alarak yüksek lisans ve doktora çalışmalarını tamamladı. Amerikan Besteciler Birliği’nin (SCI) en genç üyesi oldu. Açılan pek çok yarışmada birinciliği elde etti, çok sayıda sipariş aldı. Tanınmış klarnetçi İsmail Lumanovski’nin de üyesi olduğu Hoppa Project topluluğunun kurucusu ve şefidir. Miniatures set No:3, bestecinin sevilen Türk halk türküleri temelinde değişik enstrüman ve topluluklar için hazırladığı dizinin üçüncüsüdür. Üç ayrı türküden oluşur. İlk türkü “Bülbülüm Altın Kafeste”, Trakya bölgesinin özgürlük ve aşk temalı hüzünlü bir şarkısıdır. Besteci buradaki hüzünlü havayı, klarnetin ağır, dokunaklı girişinden sonra, piyanoyu da aynı biçimde kullanarak bir ağıt gibi yansıtmıştır. İkinci türkü, Orta Anadolu yöresinden bir Çankırı türküsü, “Kundurama kum doldu”, bir aşığın mizahi anlatımla yârine neşeli, seslenişidir. Türkünün ana teması, besteci tarafından ustalıklı ve özgün temposundan daha hızlı bir ritmle klarnet ve darbuka için minyatürize edilmiştir. Üçüncü parça ise Amasya yöresinden Türk halk sazı bağlama ile icra edilen sözsüz bir oyun havasıdır. Besteci parçanın ana temasını başarıyla ve caz yaklaşımıyla klarnet ve piyano için yeniden yazmıştır. Minyatürlerde yaklaşık birer dakikalık sürede, türkülerin ana teması, etkileyici biçimde icra edilmektedir.

 

 

Karlı Kayın Ormanında

Utku Aşuroğlu (1986)

Genç kuşağın, yeni müzik çalışmalarıyla dikkati çeken bestecisi Almanya’da yaşıyor. Kompozisyon alanındaki öğrenimini İstanbul, Rotterdam ve Graz’da gördü. En son Avusturya Federal Bakanlığı 2016’nın En İyi Sanatçı Ödülü, 2016 Musikförderungspreis der Stadt Graz’ı ve 2015 Gaudeamus Ödülünü kazandı. Avrupa’nın önemli yeni müzik topluluklarının repertuarlarında besteleri bulunuyor. Karlı Kayın Ormanında, büyük Türk şairi Nazım Hikmet’in 1956 tarihli şiiri üzerine Zülfü Livaneli’nin bestelediği şarkıdaki temel ezgi üzerine, bestecinin 2005-2008 yılları arasında İstanbul’da konservatuvar öğrenciliği sırasında yaptığı bir çalışma. Günümüzde tamamen çağdaş müzik ve yeni ses düzenleri doğrultusunda çalışan bestecinin bu çalışması, sevilen ve beğenilen sözleri nedeniyle kitlelerce benimsenen bir ezginin çeşitlemelerini içeriyor.

 

 

 

Rondo

Önder Özkoç (1978)

Geleneksel ve mistik müzikler konusunda geniş bilgi sahibi bir yeni kuşak Türk bestecisidir. Ankara Devlet Konservatuvarı’ndaki hocaları Sevgi Ünal, Serdar Muhatov ve Turgay Erdener’dir. Pek çok yerel halk ve batı çalgısını çalabilen besteci, güncel sorunları mistik bir anlayışla ele aldığı ağıtsal orkestra yapıtlarıyla dikkati çekmiştir. Müziklerinin notalarına www.sheetmusicplus.com adresinden ulaşılabilmektedir. Rondo, bestecinin Anadolu halk oyunlarının değişik ritmlerini kullandığı, 2003’de öğrencilik yıllarında yazdığı bir eser. Batı Müziği’ndeki klasik rondo formunda yazılan müzikte, formun çıkış noktasını oluşturan halk dansı karakteri, Anadolu ve civarındaki topraklarda yaygın olarak kullanılan dokuz sekizlik aksak ölçü ve modal yapıyla temsil edilmeye çalışılmıştır.

 

 

Molto Reflexivo Nr.2

Evrim Demirel (1977)

Yapıtları Avrupa’nın önde gelen yeni müzik grupları tarafından seslendirilen yeni kuşak Türk bestecisi. Eğitimini kompozisyon ve caz piyanistliği alanında Bilkent, Rotterdam ve Amsterdam Konservatuvarlarında tamamladı. kompozisyon hocaları Elhan Bakihanov, Klaas de Vries, Theo Loevendie’dir. Eserlerinde caz, Türk halk müziği ve Osmanlı Makam Müziği etkileri gözlenir. Zengin ezgisel yapı ve ritmik çeşitliliğin yanı sıra, durağan bir armoni anlayışı ile çok katmanlı çağdaş bir tını elde etmeye çalışır. Türk, Doğu ve Batı çalgılarını birlikte kullandığı ve sipariş üzerine bestelediği pek çok eseri bulunmaktadır. Molto Reflexivo Nr.2, klarnet sanatçısı Emirhan Tuğa’nın siparişi üzerine yazılmıştır. Bestecinin genel müzik anlayışını yansıtan, caz armonilerini özellikle piyanoda kullandığı, klarnette doğaçlama benzeri âni çıkışlara da yer verdiği bir eserdir.

 

Hi-Caz Mandra

Emirhan Tuğa (1970)

Bu CD projesinin planlayıcısı, Ankara Devlet Konservatuvarı’nın Ekrem Öztan’ın öğrencisi olarak tamamladıktan sonra gelişim ve müzik yaşamını Hollanda’da sürdüren klarnet ustasıdır. İcracılığının yanısıra, beste ve uyarlamalar da yapmaktadır. Hi-Caz Mandra, bestecinin Anadolu’nun Karadeniz bölgesinden bir oyun havası ezgisinden yola çıkarak yazdığı hareketli bir parçadır. “Mandra”, aksak ritimde anonim bir Balkan havasına verilen addır. Yoğunlukla bu türe Karadeniz kıyıları ve Balkanlarda rastlanır. Besteci, bu müziğin karakteristik ton ve süslemelerini kullanarak ateşli bir dans parçası yazmıştır. “Hi-Caz” ön ekini de, hem bir Türk makamını, hem de parçadaki caz ögelerini çağrıştırmak üzere bir sözcük oyunu olarak kullanmıştır. Konserlerde genellikle “bis” olarak seslendirdiği bu parçayı CD projesi içine, piyanist Edzo Bos’un ısrarı üzerine koymuştur.

 

 Author:

Şefik Kahramankaptan